Dzieła utracone w czasie II wojny światowej. Obraz „Sanitariuszka” autorstwa Wiktora Gutowskiego
W setną rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego przypomina i opowiada o dziełach sztuki utraconych w wyniku II wojny światowej. Do końca roku, w każdy piątek, będziemy prezentować obiekty, które ilustrują historię Polski bądź wiążą się z rodzimą tradycją i kulturą. W tej odsłonie „Obiektu tygodnia” pokazujemy obraz „Sanitariuszka” autorstwa Wiktora Gutowskiego.
„Sanitariuszka”, Wiktor Gutowski, 1928; olej, płótno; 108 x 158 cm
To jedna z wielu prac nawiązujących do doświadczeń wojennych artysty. Wiktor Gutowski (1884-1971) studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie w pracowni Leona Wyczółkowskiego oraz w Kunstgewerbeschule w Wiedniu. Jeszcze jako student działał w Towarzystwie Gimnastycznym „Sokół”. Niezwykle ważnym doświadczeniem, także w aspekcie twórczym, stał się dla niego udział w walkach o niepodległość Polski w III Brygadzie Legionów, m.in. na Lubelszczyźnie i Wołyniu. Uczestniczył też w obronie Lwowa w 1918 r. W walkach został ciężko ranny – prawie rok leczył się w szpitalu wojskowym w Kielcach. Swoje przeżycia wojenne przelewał na papier i płótno, wykorzystując elementy życia żołnierskiego – okopy, koszary, lazaret oraz widoki zniszczeń wojennych – jako motywy swoich prac. Zebrał je w albumie. W 1921 r. Gutowski osiedlił się w Nowym Targu i objął posadę nauczyciela malarstwa i rysunku w tamtejszym gimnazjum. Zafascynował się Podhalem. W czasie II wojny światowej pisał pamiętniki, w których relacjonował m.in działania prowadzone w ramach akcji „Goralenvolk”. Prace Gutowskiego to przede wszystkim pejzaże, przedstawiające m.in. Nowy Targ, martwe natury i dzieła o charakterze sakralnym. W kościele pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Nowym Targu znajduje się namalowana przez niego Droga Krzyżowa.
Odzyskiwaniem polskich dóbr kultury zajmuje się Wydział Restytucji Dóbr Kultury w Departamencie Dziedzictwa Kulturowego za Granicą i Strat Wojennych MKiDN. Informacje o obiektach, które mogą być polskimi stratami wojennymi, można przekazać, pisząc maila na adres:dzielautracone@mkidn.gov.pl.
“Female medic”, Wiktor Gutowski, 1928; oil on canvas; 108 x 158 cm
There is one of many works referring to the wartime experiences of the artist. Wiktor Gutowski (1884-1971) studied at the Academy of Fine Arts in Krakow in the studio of Leon Wyczółkowski and at the Kunstgewerbeschule in Vienna. Even as a student he was active in the Sokol Gymnastic Society. Participation in the battles for Polish independence in the Third Brigade of the Legions, including in the Lublin region and Wołyń, became for him an extremely important experience, also in the creative aspect. He also participated in the defense of Lviv in 1918. He was seriously injured in the fighting - he spent almost a year in a military hospital in Kielce. He reflected his wartime experiences on paper and canvas, using elements of soldier's life - trenches, barracks, a hospital and views of war damages - as motives of his works. He collected them in the album. In 1921, Gutowski settled in Nowy Targ and became the teacher of painting and drawing at the local gymnasium. He was fascinated by Podhale. During World War II, he wrote memoirs in which he reported, among others, activities carried out as part of the "Goralenvolk" campaign. Gutowski's works are mainly landscapes depicting (among others Nowy Targ), still lifes and sacred works. In the church of The Sacred Heart of Jesus in Nowy Targ is the Way of the Cross painted by him.
The restitution of Polish cultural goods is dealt with by the Division for Looted Art in the Department of Cultural Heritage Abroad and Wartime Losses of the Ministry of Culture and National Heritage. Information on objects that may be Polish war losses can be provided by sending an e-mail to the following address: dzielautracone@mkidn(dot)gov(dot)pl.
31.08.2018 - Informacje o litografii „Arrasy” Leona Wyczółkowskiego dostępne TUTAJ
31.08.2018 - More information about "Tapestries" by Leon Wyczółkowski are available HERE
24.08.2018 - Informacje o płaskorzeźbie „Polonia tronująca” autorstwa Jana Raszki TUTAJ
24.08.2018 - More information about "Polonia enthroned" by Jan Raszka are available HERE
17.08.2018 - Informacje o obrazie „W polu” Apoloniusza Kędzierskiego dostępne TUTAJ
17.08.2018 - More information about "In the field" by Apoloniusz Kędzierski are available HERE
10.08.2018 - Informacje o obrazie „Stado żurawi o świcie” Józefa Chełmońskiego dostępne TUTAJ
10.08.2018 - More information about "A flock of cranes at dawn" by Józef Chełmoński are available HERE
3.08.2018 - Informacje o obrazie „Zaćmienie słońca w roku 1851” („Widok Warszawy od strony Pragi”) Marcina Zaleskiego dostępne TUTAJ
3.08.2018 - More information about "Solar eclipse in 1851" ("View of Warsaw from the side of Praga") by Marcin Zaleski are available HERE
powrót